نماد سایت سایت معرفی شهرستان شهرضا – شهرضا اینفو

صنایع دستی شهرستان شهرضا

بایاد خدا

 ازآن دستی که ناید هیچ کاری                            بود برتن عجب بیهوده باری

چه بسیار بودند زنان ومردان هنرمند سخت کوش وگمنام دراین دیارکه امروز چیزی جزآثاردست ساخته ی آنان در پهنه ی هستی باقی نمانده است.

آثاری که نشان از تلاش و ذوق وحقیقت وجودی آنان دارد.وما مجموعه ی آنها را با عنوان صنایع دستی وبخشی از میراث فرهنگی فاخر این سرزمین اهورایی می شناسیم. در این خطه یعنی شهرستان شهرضا وبخش های پیرامونی آن نیزاین گونه کارها که جنبه ی حرفه ای داشته در گذشته رواج ورونق فراوان داشته است.کارهای دستی رایج دراین حیطه مطمئنا بیش از ده ها نوع وگونه ی متفاوت بوده است.که البته بعضی مانند قالیبافی وگیوه چینی فراگیرتروبعضی دیگر درحد محدودتری رایج بوده . اگر بخواهیم از دیگر کارهای دستی این محدوده جغرافیایی در گذشته نامی برده باشیم در بخش عمده ی سفالگری زیرمجموعه ای وجودداشت که هریک به گونه تخصصی برای خود شاغلینی داشت از کوچکترین ساخته ها مانند سرچپق وسوتک سازی تا صحن وکاسه وبشقاب وکوزه و سبووپیاله وبرسد به خمره هرکدام جداگانه سازنده داشته است واین ها سفال های کوره رفته بود که گاهی به آن لعاب کاشی ونقاشی اضافه می شددر خانه ها به عنوان سیلو برای نگهداری غله ((تاپو))ساخته می شد که البته با گل سرشیده استحکام کافی می یافت و نیاز به کوره رفتن نداشت.

 

درتصویر بالا ظروف سفالی از سمت راست: چالی-کشک مال- تقار

درتصویربالا ظروف سفالی از سمت راست عبارتند از:خمره- بلونی

درتصویر یک دیزی سفالی را می بینید.

در ساختن گیوه که پای افزار غالب مردم بودوهنوز اثری از کفش های صنعتی جایی نبود,یک زیرمجموعه ی دیگروجود داشت از تخت کشی وچرم سازی وگیوه چینی ودست آخر ملکی دوزی گستره ی کاررامورد استفاده می کرد یک بخش پررونق این منطقه بودبطوری که دراین بخش تاجران متعدد فعالیت داشتند.در خانه ها به جز قالیبافی وگیوه چینی کار بافی ها و دست بافته های متعددبودکه هرکدام دربخشی جداگانه مرسوم بودچادرشب را یک بخش می بافت وبقچه وکرباس را دربخش دیگر وهمینطور تابرسدجوراب بافی ودستکش وپاکش وچارق وعیره هرکدام کارعده ای بودکه به همین نام معروفیت پیداکرده بودند.

دربخش مصنوعات فلزی که بیشتر کارهای مردانه به حساب می آمد در بازار قفل سازی وچاقو سازی کار خودرا داشتند وهنر خود را به نوعی درکارشان بسیار دقیق ودرخورتحسین جلوه گرمی ساختند. البته گاهی حرفه ی تفنگ سازی هم درزمره ی کار این گروه قرار داشت که باخلع سلاح عمومی کار آنها متوقف گشت در دوره ی معاصرگروهی از این صنعتگران جذب پیشه ی حلبی سازی شدندکه بیشتر ابزارآلات ی که اکنون نوع پلاستیگی آن جوابگوی نیاز شهروندان است.را باورقهای حلبی می ساختند بخاری های چوب سوز که البته پلاستیکی آن را نمی توان ساخت قبلا به شکلی زیبا ساخته می شدناودان ها,آب پاش ها ,تلمبه ها آفتابه ها وگالن های مخصوص نفت وبنزین از دست ساخته های آنها بود البته این حرفه هنوز هم تاحدودی به شکلهای دیگر ادامه دارد.

ساخت وتولید شمع برای استفاده های مختلف که از موم یا اکثرا پیه گوسفند درست می شدحرفه ی دیگری بود در کنار مشاغل دستی گذشته .مسگری خود داستانی جدا داشت که ظروف مسی تقریبا بیشترین کاربری را در بین مردم در بخش ظروف داشت ویکی ازبازارهای پرجنب وجوش بازار مسگرها بودکه هر کدامشان ظرفی باسلیقه وهنر شخصی طراحی وتولید می کردند از کوچکترین مایحتاج مشتری ها مثل قاشق و پیه دان گرفته تابزرگترین پاتیل ها ودیگ ها , دراین رسته هم هرکسی طبعا یکی از انواع ظرف را بهتر می ساخت که به همان نام معروف می شد.

درتصویر پاتیل مسی رامی بینید.

برسرهم اگر مشاغلی که امروز از زمره هنرهای دستی به حساب می آید را درگذشته ی همین دیار بخواهیم فهرست کنیم یقینا بیش از ده ها شغل می شود که گاهی از میان آنها تعداد انگشت شماری باقی مانده است با امید به اینکه از آنچه باقی مانده حمایت شود وجنبه هنری کارهای دستی رابیش از این پایمال جنبه ی اقتصادی ان نبینیم.

نویسنده:علی اصغر حسامیان-این مقاله در سوم آبن ماه سال۱۳۹۳تهیه گردیده است.

خروج از نسخه موبایل
رفتن به نوار ابزار