جشن روز ملی خلیج فارس

روز ملی خلیج فارس

مقدمه:

در سفرنامه‌ها و نقشه‌های کهن جغرافیایی از خلیج فارس تحت عنوان «بحر الفارس» و Persian Gulf یاد شده است که رجوع به این آثار جای هیچگونه شک و شبهه‌ای را در اصالت این واقعیت باقی نمی‌گذارد. لذا با عنایت به واقعیات و اسناد غیر قابل انکار تاریخی اصرار بر تغییر نام خلیج فارس به هر عنوان دیگری یا ناشی از جهل و بی سوادی تاریخی و جغرافیایی و یا حرکتی گستاخانه به تحریک کشورهای استعمارگر خارجی است که همواره سعی در ایجاد شکاف و اختلاف و فتنه انگیزی در بین مسلمانان منطقه داشته اند.

جعل نام فارس پدیده بیمار گونه‌ای است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شدت افزونتری یافته است و از سوی برخی شیوخ مرتجع عرب که بلند گوهای استکبار جهانی در منطقه اند، دامن زده شده و به تدریج مطالبات ناصواب دیگری بر آن افزوده شده است که بیانگر خود فروختگی و وابستگی چنین رژیم‌هایی به غرب است. در پاسخ به چنین جسارت‌های کورکورانه‌ای اصحاب قلم و هنر ایران زمین دست به خلق آثار ارزنده و ماندگاری زده‌اند که بیانگر روایت شور انگیز دیگری از اعتقاد و دلبستگی ایرانیان به خلیج آبی همیشه فارس است. به ویژه اشعار زیبا و دلپذیری که در این خصوص سروده شده است، پاسخ محکم و دندان شکنی است به تمامی جاعلان یاوه گو.

خلیج فارس پیوسته در طول تاریخ، بخش پر اهمیتی از جهان بوده و بنابر بررسی‌های تاریخی تمدن بشری در نزدیکی آبهای این دریا پدید آمده است. در قرن اخیر، خلیج فارس یکی از مهمترین و حساس‌ترین نقاط جهان بوده است که با گذشت زمان روز به روز بر اهمیت این منطقه افزوده شده، چنان که به تعبیر کارشناسان ژئوپلتیک این منطقه «هارتلند» یا قلب زمین لقب گرفته است. موقعیت راهبردی، ثروت‌های بسیار و دیگر ویژگی‌های خلیج فارس موجب شده است تا بیگانگان در قرون اخیر با هدف تاراج این منابع و فرصت‌ها به نحو آشکار و پنهان در این منطقه حضور یابند و با استفاده از جهل و بی خبری و وابستگی حکام این منطقه حضور نا مشروع خویش را توجیه نموده و همچنان به غارت ذخایر و منابع این منطقه ادامه دهند.

دول غربی همواره با ایجاد ترفندهای نفاق افکنانه، افکار عمومی منطقه را از اصل ماجرا که حضور شوم و مصیبت آفرین غرب در منطقه است منحرف ساخته، و با طرح موضوعات تنش آفرین، کشورهای این منطقه را گرفتار هراس‌های بی موردی کرده است که در نتیجه به بازار تسلیحات و مصنوعات خویش رونق بیشتری ببخشد.

در خصوص مسائل خلیج فارس تا کنون از زوایای گوناگونی سخن گفته شده است، لیکن انعکاس این مهم در قلمرو ادبیات و هنر خاصه شعر معاصر ایران که آیینه تمام نمای روزگار ماست، موضوعی است که دارای گفتنی‌های فراوان است و در سرزمینی که سرزمین سخن سرایان پر آوازه است و جهانیان ادب و هنر دیر پای این دیار را به تحسین نگریسته‌اند، پیوند خلیج فارس با اصحاب ادب و هنر حکایتی سرشار از زیبایی و معناست.

ویژگی‌های خلیج فارس

 

خلیج فارس به موقعیت جغرافیایی ۲۴ و ۳۰ درجه شمالی و ۴۸ و ۵۷ درجه طول شرقی در حاشیه شمال غربی اقیانوس هند واقع شده و از شمال شرقی به کرانه‌های ایران، از شرق به بحر عمان و از جنوب و مغرب به شبه جزیره عربستان محدود می‌شود.

مساحت تقریبی خلیج فارس معادل ۲۵۱۲۲۶ کیلو متر مربع و عمق متوسط آن معادل ۳۵ متر است. طول خلیج فارس از دهانه اروند رود تا تنگه هرمز معادل ۱۲۵۹ کیلو متر و عرض آن از دهانه مذکور تا ساحل عمان به تقریب بین ۱۸۰ تا ۲۵۰ کیلو متر متغیر و در تنگه هرمز تقریبا معادل ۸۵ کیلومتر است.

از نظر اقلیمی خلیج فارس در منطقه فوق حاره‌ای نیمکره شمالی قرار دارد و هوای گرم پدیده غالب اقلیمی این منطقه محسوب می‌گردد.

(گزیده اسناد خلیج فارس- ص۱۱)

خلیج فارس در عصر حاضر هم به عنوان یک شاهراه بازرگانی و هم به عنوان یک حلقه پر اهمیت در زنجیر استراتژیک غرب مورد توجه خاص است.

از سال ۱۹۰۸ که نخستین چاه در «مسجد سلیمان» به نفت رسید، اهمیت جهانی نوین خلیج فارس آغاز شد، امروز، این اهمیت جهانی در ذخایر گسترده انرژی منطقه که گسترده‌ترین ذخایر جهان است نهفته است.

خلیج فارس دارای ذخایر بزرگی از نفت است. ذخایر نفتی منطقه تا ۵۶۵ میلیارد برآورد می‌شود که ۶۳ درصد کل ذخایر نفتی جهان شمرده می‌شود. ذخایر گاز طبیعی منطقه تا ۳۱ تریلیون متر مکعب بر آورد شده که ۳۰ درصد ذخایر گاز طبیعی جهان است.

(کشورها و مرزها در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس – ص ۱۳)

مواد معدنی، ثروتهای گوناگون موجود در آبهای خلیج فارس، جـــزایـــر و ویژگی‌هایی که می‌تواند در صنعت گردشگری مورد بهره برداری قرار گیرد و… از دیگر جهات قابل ذکر درباره جایگاه خلیج فارس است.

 

خلیج فارس از منظر مورخان و نقشه‌های جغرافیایی

 

خلیج فارس یکی از مشهورترین دریاهای جهان است که از دیر باز به عنوان یکی از مهمترین مراکز تبادل فرهنگی شناخته شده و همچنین از جایگاه والایی به عنوان تجلیگاهی از تمدن شکوهمند ایران به شمار می‌آید.

از آثاری که در سواحل خلیج فارس، در نتیجه حفاری‌های باستان شناسان به دست آمده، تاریخ مدنیت در این منطقه به هزاره سوم پیش از میلاد می‌رسد. قدیمی‌ترین نام خلیج فارس، پیش از مهاجرت آریایی‌ها، «نارموتو» به معنای رود تلخ بوده است.

از زمان آغاز حکمرانی قوم ایرانی «پارس» این دریا به عنوان خلیج فارس نامگذاری و آثاری که از آن روزگار باقی مانده است، گواه این مدعاست. مورخ یونانی فلاویوس آریا نوس (قرن دوم میلادی) و هم زمان با وی بطلمیوس و مورخان رومی نیز از این دریا با عنوان «دریای پارس» یاد کرده‌اند.

(خلیج فارس – ص ۲۷)

در دوره اسلامی، از شروع فتوحات تا عصر حاضر تمامی جغرافی دانان و مورخان مسلمان نیز از این دریا با عنوان «بحر الفارس» یا «خلیج الفارسی » یاد کرده‌اند که فهرست مفصلی از این موضوع در تحقیق ارجمندی که دکتر محمد جواد مشکور در این زمینه انجام داده‌اند ذکر شده است. تحقیقی که در بر گیرنده اسامی بزرگترین مورخان و جغرافی دانان مسلمان(ایرانی، عرب، ترک و…..) و آثار آنان است.

(نام خلیج فارس در طول تاریخ، ص ۷)

نام خلیج فارس در سفر نامه‌ها و آثار مورخان و جغرافی دانان دیگر ملل جهان نیز آمده است و به علاوه در نقشه‌های جغرافیایی بسیاری که از زمانهای بسیار دور تا امروز در نقاط مختلف جهان ترسیم شده است، این دریا با عنوان پارس یا فارس معرفی شده است.

(نقشه‌های تاریخی خلیج فارس، ص ۲۴)

 

ماجرای جعل نام خلیج فارس

 

از هنگامی که تاریخ به صورت نوشته ثبت شد، دنیای عرب همداستان با بقیه جهان بشری، دریای جنوب ایران را به هیچ نامی جز خلیج فارس و بحر فارس نخوانده است.

در سال ۱۹۵۸ سرهنگ عبد الکریم قاسم با کودتایی در عراق به حکومت رسید. وی، از گرد راه نرسیده، داعیه رهبری جهان عرب راطرح کرد. در راستای این اندیشه بود که وی از تاکتیک «دشمن تراشی برای تحریک احساسات عمومی ملی» سود جست و برای نخستین بار خلیج فارس را به نام جعلی «خلیج عربی!» خواند. آن هنگام، دنیای عرب به رهبری سرهنگ عبد الناصر در برابر «دشمن اسراییلی» سرگرم بود. سرهنگ قاسم، در حقیقت می‌خواست با تغییر نام خلیج فارس دشمن تازه‌ای از همسایه ایرانی برای عرب‌ها بتراشد، به این امید که توجه آنان را از قاهره به بغداد و به رهبری خود علیه ایران منحرف سازد. وی چنان در این کار شکست خورد که تلاشهایش حتی توجه مقامات رسمی دانشگاهی عراق را هم نتوانست جلب کند، به طوری که در همان دوران، اسنادی در عراق و حتی از سوی دانشگاه بغداد چاپ و منتشر شد که گویای این واقعیت است.

در سال ۱۹۶۲ روزنــامه «تــایمز» لندن، برای نخستین بار خلیج فارس را به نام ساختگی «خلیج عربی!» خواند. این کار روزنامه تایمز با اوج گیری هیاهو و جنجال «پان عربیسم» سرهنگ ناصر در مصر همزمان بود. دیری نپایید که ناصر از نام ساختگی یاد شده در اشاره به خلیج فارس سود جست. وی فراموش کرده بود که اندکی قبل از آن تاریخ و در سر آغاز عوام فریبی خود دنیای عرب را «من المحیط الاطلس الی الخلیج الفارس» (از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس) تعریف نمود.

تلاشهای ناصر، گرچه برخی سیاست بازان دنیای عرب را با وی همداستان کرده بود، اما هرگز به نتیجه دلخواه او نرسید. اندیشمندان و مورخان و جغرافی نویسها و دانشگاهیان عرب هرگز از نامیدن دریای جنوب ایران به نام خلیج فارس دست نکشیده و هرگز حقایق تاریخی را زیر پای ننهادند. اما برخی رسانه‌های همگانی خارجی، گویا از سر لجبازی با ملت ایران به دلیل حساسیت در مورد نام خلیج فارس، و در راستای توطئه‌های تفرقه افکنانه میان ایرانی‌ها و عربها، در بکار بردن نام ساختگی «خلیج عربی» اصرار فراوانی می‌ورزند.

(کشورها و مرزها در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس، ص ۱۹)

در برخی از منابع آمده است که جعل نام خلیج فارس، تقلبی بود که توسط سر چارلز بلگریو از عوامل انگلستان، با هدف ایجاد تفرقه بین ایرانیان و اعراب در منطقه بر سر زبان سران وابسته عرب انداخته شد.

(خلیج فارس، ص ۷۷)

اگرچه با گذشت زمان و بی توجهی جهانیان به این جعل مضحک، رفته رفته می‌رفت تا این ماجرا به دست فراموشی سپرده شود، اما با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و خصوصاً در دوران جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران، مجدداً باز این فتنه جویی رونــق تــازه‌ای یــافت و برخی کشورهای تازه تأسیس حاشیه خلیج فارس که قدمت تاریخی آنان حتی به ۲۰۰ سال هم نمی‌رسد، مدعی مالکیت بر برخی از جزایر ایرانی خلیج فارس شدند!

بی گمان چنین جعلیات و ادعاهایی نشانگر ماهیت وابسته و سر سپردگی رژیم‌های فاسدی است که در خدمتگزاری به استکبار جهانی از هیچ اقدامی فرو گذار نمی‌کنند و علیرغم شکست‌های فاحش و مفتضحانه پیشین، از تاریخ عبرت نمی‌گیرند.

دکتر جعفر حمیدی:

‌ای شب از مهتاب تو روشن شده

روی خاک از آب تو گلشن شده

‌ای خلیج فارس،‌ای نام بلند

‌ای شکوهت مثل الوند و سهند

‌ای غرورت مظهر پایندگی

نام تو دیباچه بالندگی…

(روزنامه اطلاعات ۱۳/۴/۱۳۸۷ص ۶)

۱۰ اردیبهشت روزی افتخارآمیز در تاریخ ایرانیان است. در ۲۲ تیرماه ۱۳۸۴، هیات دولت مصوبه ای را تایید کرد که به موجب آن دهم اردیبهشت هرسال ، “روز ملی خلیج فارس” نام گرفت .

دهم اردیبهشت در تاریخ ایران روز مهمی است. روزی که یادآور ازخودگذشتگی های ملت سرافراز ایران و فرار اشغال‌گران متجاوز پرتغالی بعد از ۱۱۷ سال تسلط جابرانه‌ بر سواحل جنوبی کشور (۲۱ آوریل ۱۶۲۲ میلادی) در پی رشادت‌های سپاه ایران به رهبری امیرالامرای فارس(امام قلی‌خان) می باشد. شاه عباس صفوی  در این روز در سال ۱۶۲۱ میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتغالی ها درآورد، تا همیشه به خاطر این اقدامش از او به نیکی یاد شود.

 

اما این روز در سال‌های اخیر شرایط دیگری پیدا کرده است. وجه اهمیت تاریخی این روز تحت شعاع تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت قرار گرفته است. تصمیم که ۱۰اردیبهشت را به روز ملی خلیج فارس بدل کرده است.

خلیج تا ابد فارس سومین خلیج بزرگ جهان است که به خاطر موقعیت جغرافیایی خود در طول تاریخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده است و مردم تمام جهان آن را با نام خلیج فارس یا دریای پارس می شناسند. قدیمی ترین اسناد موجود درباره خلیج فارس به کتاب های باقیمانده از یونان باستان بر می گردد.

یونانی ها و مورخانشان در این کتاب ها با نام “پرسیکوس سینوس” که به معنی “خلیج فارس” است از این آبراهه یاد می کنند و تکرار همین نام باعث می شود که بسیاری از نقشه های باقیمانده از اروپائیان قرن‌ها بعد نیز با همین نام از خلیج فارس یاد کنند.

بر اساس نوشته‌های مورخان یونانی مانند هرودت (۴۸۴ – ۴۲۵ ق.م) کتزیاس (۴۴۵ – ۳۸۰ ق.م)، گزنفون (۴۳۰ – ۳۵۲ ق.م) استرابن (۶۳ ق.م – ۲۴ م) که پیش از میلاد مسیح می‌زیسته‌اند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرس‌پولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده‌اند.