پروفسور دکتر حبیب اله هدایت
پروفسورحبیب‌الله هدایت در سال ۱۲۹۹ در شهرستان شهرضا (اصفهان) به دنیا آمد.دکتر هدایت در رشته‌های پزشکی در شاخه تخصص زنان و بهداشت عمومی از فرانسه و همچنین در علوم تغذیه در انگلیس تحصیل کرد.
پروفسور حبیب الله هدایت در ۱۳۳۱ به ایران مراجعت نمود و ابتدا در کلینیکی به نام حافظ باهمکاری پزشکان سرشناسی چون دکتر نهاوندی، دکتر بهار، دکتر بهی، دکتر نامی و چند پزشک دیگر مشغول به کار شد.
در ۱۳۳۲ این کلینیک به عللی تعطیل گردید و دکتر هدایت نیز به جهت داشتن ذوق پزشکی اجتماعی و رشته تخصصی خود تصمیم به تاسیس انستیتو بهداشت صنعتی و کار گرفت که از سوی وزارت بهداری آن زمان مورد موافقت قرار نگرفت اما بالاخره دکتر هدایت موافقت وزارت بهداری را برای بررسی وضعیت بهداشتی کارگران سراسر کشور کسب نمود.
وی ضمن بررسی احوال کارگران چند استان مثل اصفهان، یزد،کرمان و … وضع رقت بار و اسفناک دختران جوان مشغول به کار در کارخانجات قالیبافی کرمان که اکثراً دچار فقر و کمبودهای آشکار تغذیه‌ای بودند، آنچنان او را متاثر کرد که تصمیم گرفت راه حلی برای این مسئله و مشکلی که بسیاری دیگر از مردمان کشور از آن رنج می‌بردند بیابد.
بدنبال این تفکر و تحول روحی که ناشی از نهایت نوع دوستی و عواطف او بود از عمری که برای اخذ تخصص‌های پزشکی در زمینه‌های زنان و زایمان، بهداشت صنعتی و کار صرف نظر می‌نماید و این یک تفکر ابداعی نبود، بلکه متاثر از ضربان دلی پر مهر و عطوفت انسانی بود که از کرمان آغاز گردید و این یک مسیر سخت و دشوار بود و به قول خودشان؛ نه من در زمینه تغذیه تخصصی داشتم و نه شخص دیگری در آن زمان در کشور به عنوان متخصص تغذیه وجود داشت.
هدایت این بار بجای فرانسه، سراغ مشهورترین استاد و متخصص علوم تغذیه؛ پرفسور پلات که رییس دپارتمان تغذیه دانشگاه لندن بود به انگلستان روانه شد و با وجود مقررات سخت و سنتی دانشگاه لندن، بالاخره برای اخذ تخصص در آنجا پذیرفته شد و پس از طی دوره تخصصی به ایران مراجعت نمود و تصمیم گرفته شده جهت تأسیس انستیتو تغذیه و صنایع غذایی را دنبال کرد و این موضوع را با دکتر جهانشاه صالح وزیر بهداری وقت که سابقه آشنایی با وی را نیز داشت در میان گذارد.
دکتر صالح نیز به علت عدم وجود سازمان و بودجه‌ای به این نام وی را منصرف و پست مدیر کل بهداری وپست شهرداری تهران را به وی پیشنهاد نمود ولی دکتر هدایت مستمراًَ به دنبال هدف خود بود.
بالاخره در ۱۹۴۰ سال اولین سنگ بنای انستیتو تغذیه و صنایع غذایی ایران ابتدا با نام (انستیتو تغذیه و خواروبار ایران) گذارده می‌شود و سخت است باور کنید که تشکیل این انستیتو ابتدا از چند اتاق به عنوان کلاس، آزمایشگاه،کتابخانه و … شروع شد.
گفتنی است که دکتر هدایت با تلاش زیاد توانست همکاری سازمان بهداشت جهانی WHO، خواروبار جهانی FAO، یونیسف و نیز همکاری انجمن‌های فرهنگی فرانسه و انگلیس را برای توسعه و رشد این انستیتو جلب نماید و بدین طریق توانست عده‌ای از کارمندان فنی و دانشجویان را برای مطالعه و تکمیل معلومات به فرانسه اعزام نماید.
این کشورها بورس در اختیار انستیتو گذاردند که این عده برای احراز تجربه و کارشناسی باید بخشی از آموزش‌های خود را در لندن و پاریس میگذراندند.
با اتمام ساختمان بیمارستان فیروزگر، انستیتو که بعنوان مهمان موقت در آنجا مستقر شده بود می‌بایست آنجا را تخلیه می‌کرد که بعد از ماجرای زد و خوردهای دکتر هدایت با وزیر بهداری وقت “دکتر آموزگار” و معاونین او، بالاخره توانست مبلغ هزار تومان آن هم به عنوان قرض برای اجاره محل جدید انستیتو اخذ نماید.
با هر زحمت و مرارتی بود به منزل اجاره‌ای جدید نقل مکان کرد که پس از مدت کوتاهی برای توسعه کلاسها و بخش آموزشی، محل جداگانه‌ای در نظر گرفته شد و بالاخره دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی تاسیس و تشکیل گردید.
بدون هیچ اغراق این موفقیت‌ها را فقط شخصیت استثنایی او می‌توانست بدست آورد.
اکنون ” انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی” و ” دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی” پر مرتبت و شوکت امروزی از به بار نشسته نهالی است که سالها پیش در چند اتاق کوچک بیمارستان فیروزگر، به دست دکتر هدایت کاشته شد.
در ابتدای کار قسمت عمده تدریس در تمام زیر مجموعه‌های تغذیه و… بهداشت و دروس صنایع غذایی و آزمایشگاهها و …به وسیله خود دکتر هدایت صورت میگرفت اما پس از تدوین کامل برنامه‌ها برای کاستن از بار سنگین آموزش از دانشمندترین استادان چون دکتر امین کیوان، دکتر بلاغی، مهندس احمدی، مهندس حیدری، دکتر فرخنده، دکتر شیرین لو، دکتر سروری و… که توسط خود دکتر هدایت برای همکاری دعوت به عمل آمد.
دانشجویان این دوره بر خلاف سایر دانشکده‌ها باید حدود ۱۸۰ واحد میگذراندند و این موضوع گاهی مورد اعتراض دانشجویان قرار میگرفت که حدود سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۶، خوشبختانه وجود استادان دانشمند و کثرت واحدهای درسی به بهترین وجه ممکن به ثمر رسید.
شاگردان خوبی که ماحصل این همه حوصله و زحمات دکتر هدایت تربیت شدند در حال حاضر مردان و زنان موفق علوم تغذیه و صنایع غذایی هستند که در تجارت یا در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در ایران و سراسر گیتی با سمت‌های علمی و با رتبه‌های استاد و محقق برجسته و مسئولیت‌های صنعتی در سطح فوق‌العاده بالا مشغول به کارند.
از فعالیت‌های این استاد گرانمایه می‌توان به تاسیس انستستو تغذیه وصنایع غذایی ایران، تاسیس درمانگاه حافظ،تاسیس نخستین دانشکده صنایع غذایی در ایران، مدیر کل بهداری استان‌های گیلان وتهران،تاسیس انجمن دیابت ایران در سال ۱۳۵۰ و تالیف ۶ جلد کتاب و تدریس در دانشگاه اشاره نمود.وی پس از سالها خدمات ارزشمند و تلاش علمی سحرگاه چهارشنبه ۱۷ مهرهزاروسیصدونودودو در سن ۹۳ سالگی دعوت حق را لبیک گفت.
