آستانه مطهر امامزاده شاهرضا(ع)

۳  بقعه امامزاده شاهرضا(ع)ازپسر امام موسی کاظم (ع)، از آثار با ارزش اسلامی در عهد صفویـه می باشد. ساختمان اولیه این بقعه متعلق به عهد شاه اسماعیل اول مؤسس سلسله صفویه (۹۵۰ـ۹۳۰) هجری قمری است.

زندگی نامه امامزاده شاهرضا(ع) وتاریخچه مزار شریفشان:

بقعه امامزاده شاهرضا یکی از آثار ارزنده اسلامی از دوران صفویه است . در ورودی شهرضا گنبد کاشی کاری امامزاده شاهرضا توجه هر تازه واردی را به خود جلب می کند نام مبارکش جعفر است وی به امر برادر خود امام رضا (ع) برای ارشاد مردم به این دیار سفر کرد که به دست ظالمان در دامنه کوهی در سال ۲۰۳ (ه.ق) به شهادت رسید .

بنا بر روایات بعضی از سیره نویسان و مورخین شاهرضا فرزند شمس الدین محمد بن زید بن حسن بن علی بن ابیطالب (ع) است وی در خدمت امام العادل علی زین العابدین بن امام حسین (ع ) بسر می برده و در نزد آن حضرت کسب فیض می کرده است . امام زین العابدین او را بسیار دوست می داشت و آن حضرت سید محمد رضا ملقب به شاهرضا را بقلاع سمیرم و شهرضا فرستاد تا اقامت کند . که بدست گماشتگان هشام بن عبد الملک به شهادت رسید ( نقل از صفی الدین اسحق الحسینی ).

سر این امامزاده واجب التعظیم در مسجد خواهران اصفهان زیارتگاه ارادتمندان اوست . او برادر احمد بن موسی کاظم معروف به شاهچراغ (ع) مدفون در شیراز و امامزاده شاه سید علی اکبر مدفون در روستایی در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهرضا می باشد .

ساختمان اولیه این بقعه متعلق به عهد شاه اسماعیل اول موسس سلسله صفویه(۹۰۵ -۹۳۰ هجری – قمری) می باشد . به گفته مورخان ساختمان امامزاده شاهرضا در سال۱۳۰۹ (ه.ق) به دستورخواهر ناصرالدین شاه مرمت و ضریح و حرم ، نقره و آینه کاری شد . یکی از دیدنیهای امامزاده شاهرضا نقاشیهای زیبا و جالب آن بود که در داخل حرم و زیر آینه کاریها پنهان بوده است و در مرمت این مکان مشخص که زمان ترسیم آنها معلوم نیست .

از دیگر آثار ارزشمند بقعه امامزاده ، اشیاء قدیمی حرم است و دربین آنها لوح فولادی بسیارقدیمی مریوط به سنه ۱۳۲۴ دیده می شود که یک طرف آن زیارتنامه وارث و طرف دیگرزیارتنامه امامزاده شاهرضا حک شده است .

گنبد کاشی کاری ساخته شده از کاشی لاجوردی به سبک گنبد مسجد شاه اصفهان که سوره جمعه بر آن نقش بسته در سال ۱۳۶۰ به همت سید اسماعیل میربد و هنرمندان اصفهانی مرمت شد .

این بقعه در سال ۱۳۵۸ شمسی بصورت کلی مرمت و دو مناره به آن اضافه شد .

با اندکی تامل در نوع ساخت این بنای مذهبی می توان به خلاقیت ، ذوق و هنر ، هنرمندان ایرانی پی برد گچ بریهای زیبا ، طرحها و نقوش پرندگان که جلوه و شکوه خاصی به این مکان بخشیده و هر نظاره گر را به تحسین وا می دارد ، آینه کاریهای سقف همه شیو ه ها و شگردهای ، سر پنچه های هنرمندانی که قطعات را در قالبی از نقشهای بدیع و سراسر نورو رنگ در هم آمیخته و هنر سنتی و ملی ما را به تصویر می کشاند .کاشی کاریهای امامزاده شاهرضا ، توانمندی هنرمندان کاشی کاری است که بر کاشی های آبی لاجوردی نقش ندبه و دعا را می آرایند وآوای ثنا و دعا را برای زائران باز گو می کنند . محیطی آرام و جذاب که سکوت و آرامش را برای همه تداعی می کند .

در ساخت امروزی این مکان مذهبی وجود رواقها و مسجد امامزاده از دیگر ویژگیهای امامزاده شاهرضا می باشد .

این امامزاده در گذشته داری صحن کوچکی بوده که این صحن همزمان با حرم و گنبد بنا شده است ساختمان امامزاده در دامنه کوه سفیدی قرار دارد با دو صحن بزرگ و در هر کدام از صحن ها حوض بزرگی وجود داشته است که امروزه آن حوض های بزرگ وجود ندارد . اگر از قسمت غربی به امامزاده وارد شویم ابتدا بازاری قرار دارد که در آن سنگ آبی بزرگ و زیبا نطیر سنگ آب مسجد شاه اصفهان از عهد صفویه باقیمانده است . یک دیگر از صحن ها صحن مشیر است که هر دو صحن در عهد قاجار ساخته شده و دا رای اتاقهای عدیده و بیشتر آرامگاه خانوادگی است . (نقل از سالنامه فرهنگ شهرضا )

کاروانسرای ملک یکی از کاروانسراهای به یادگار مانده از دوره صفویه است .با توجه به اینکه بعضی از کاروانسراها را ملک تعمیر و بعد به ثبت رسانده است این مکان به کارونسرای ملک مشهور است . کاروانسرا ی شاهرضا متعلق به عهد شاه عباس بن سلطان محمد (۹۹۶ -۱۰۳۸ ) می باشد ، سنگ آبی متعلق به دوره صفویه و کتابخانه از دیگر اثرهای ماندگار امامزاده شاهرضا می باشد که به علت همجواری با این مکان اسلامی، مذهبی توانسته مکانی آرام و زیبا برای زائران باشد.

وجود امامزاده شاهرضا نه تنها برای مسافران بلکه برای اهالی شهرضا دارای اهمیت خاص و ویژه می باشد . وجود مزار شهیدان هشت سال دفاع مقدس از جمله سردار بزرگ خیبر حاج محمدابراهیم همت و شهید حاج سید جمال طباطبائی در صحن امامزاده شکوه و عظمت دیگری به این مکان معنوی بخشیده است .

این امامزاده به علت قرار گرفتن در مسیر جاده شمال به جنوب پذیرای مسافران و زائران از اقصی نقاط کشور می باشد .

هم اکنون این مکان مذهبی و زبیا در حال توسعه و باسازی است تا با شرایط مناسبتری به زائران خدمات رسانی کند .

درتصاویرزیرعکس های قدیمی امامزاده شاهرضا را می بینید:

۱ copyاین تصویر  دوره ی سلطنت شاه سلطان حسین صفوی (۱۱۰۵-۱۱۳۵)تهیه گردیده است که البته این تصویر متعلق به نمای بیرونی امام زاده شاهرضا می باشد که توسط کرنلیس دوبروین سیاح و نقاش چیره دست هلندی و به سال ۱۷۰۴م ترسیم گردیده است.

۲ copy

این تصویر مربوط به اواسط سلطنت ناصرالدین شاه می باشد که توسط مادام دیولافوا مهندس و باستان شناس فرانسوی تهیه شده است و نمایش دهنده ی نمای خارجی امام زاده شاهرضا به سال ۱۸۸۱ م می باشد که در جای خود یکی از اسناد مصور ارزشمند و تاریخی این بنای مذهبی _ باستانی است .

 ۴ copy

نمایی از امامزاده شاهرضا در اواخر دوران قاجاریه که توسط ارنست هولسترتهیه شده است.

شاهرضا10

۱

شاهرضا7

۲

شاهرضا۳

شاهرضا5

۴

شاهرضا8

۵

شاهرضا6

۶

گردآورنده:عمادالدین منصف

دیدگاهتان را بنویسید