لحیم کاری سنتی
مقدمه:
لحیم کاری
لغتنامه دهخدا
لحیم کاری . [ ل َ ] (حامص مرکب ) عمل پیوند ظروف مسی و برنجی و غیره .
لحیم کاری
فرهنگ فارسی عمید
(حاصل مصدر) [عربی. فارسی] lahimkāri لحیم کردن ظرفهای فلزی؛ جوشکاری.
لحیم کردن
لغتنامه دهخدا
لحیم کردن . [ ل َ ک َ دَ ] (مص مرکب ) کفشیر کردن . ملتئم کردن . پیوند کردن ظرف مسی و برنجی و ظرف فلزین شکسته را. جوش دادن . پیوستن فلزی به فلز دیگر بوسیله ٔ لحیم مثلاً باتنکار الصاغه و غیره .
تاریخچه لحیم کاری
لحیم کاری قدیمی ترین روش شناخته شده جهت اتصال فلزات به یکدیگر است. گفته می شود این روش در قطعاتی به کار گرفته شده که قدمت آنها به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بازمی گردد. شواهد دیرین شناسی نشان می دهد که سومری ها، ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، در عراقی کنونی، با استفاده از لحیم کاری سخت به ساخت شمشیر می پرداختند. همچنین زیورآلاتی از طلا و نقره متعلق به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد یافته شده که با این روش ساخته شده است. امروزه باستان شناسان می دانند که سومری ها، ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، با استفاده لحیم کاری به ساخت مصنوعات برنزی می پرداختند.
لحیم کاری
لحیم کاری یک روش اتصال دائم بوده که برای اتصال بسیاری از مواد مانند فلز، سرامیک و کامپوزیتها استفاده میشود. در لحیم کاری از یک ماده واسطه به عنوان پرکننده، برای اتصال دو قطعه استفاده میشود. این پرکنندهها به صورت فویل و فیلر بوده که بسته به نوع کاربرد، به کار میرودند. امروزه از لحیم کاری در صنایع پیشرفته برای اتصال مواد غیر هم جنس همانند فلز به سرامیک به طور گسترده استفاده میشود.
در لحیم کاری اگر دمای لحیم کاری بالای ۴۵۰ درجه سانتیگراد باشد به آن لحیم کاری سخت (Brazing ) میگویند. اگر کمتر از ۴۵۰ درجه سانتیگراد باشد لحیم کاری نرم (soldering) نام میگیرد. اسم دیگری در صنعت برای لحیم کاری سخت وجود دارد که به آن لحیم کاری نرم نقرهای میگویند. فلزات پر کننده لحیم کاری سخت نقرهای ، لحیم نیستند. توجه داشته باشید که استحکام آلیاژ مورد استفاده در لحیم کاری سخت بالا تر از لحیم کاری نرم است.
استادکارارجمند جناب آقای شکراله مقصودی که به حرفه لحیم کاری فعالیت دارند.-بازارمسگران
استادکارارجمند جناب آقای شکراله مقصودی که به حرفه لحیم کاری فعالیت دارند.بازارمسگران
لحیم کاری سنتی یکی ازمشاغل صنایع دستی است که روبه زوال هست وشاید تعداد انگشت شماری درایران به این رشته فعالیت دارند.یکی از استاد کاران لحیم کاری سنتی در شهرستان شهرضا دربازار مسگران فعالیت دارد که در مطالب پایین به فعالیت ایشان اشاره می گردد.
در بازار خاموش مسگران شهرضا که قدم برمی داریم به یک مغازه ای می رسیم دود کشیده و استادکار مسنی که رنجیده از ناملایمات روزگار در این مغازه مشغول به کارهست.اسم این استاد کار آقای شکراله مقصودی است.که به فن لحیم کاری سنتی مشغول هست.وی گفت که از سن بیست سالگی وارد حرفه ی لحیم کاری شده وتنها فردی است که در شهرضا به این حرفه مشغول هست.وی گفت از همان ابتدا ی امر در بازار مسگران مشغول به فعالیت شده است و درآن زمان که صادرات روغن حیوانی دراوج بوده ،و با روی کارآمدن حلب ،وی در حلب های روغن حیوانی را برای صادرات به مقاصد دیگرنقاط ایران با لحیم کاری می بسته است.بعد ها که صادرات حلب های روغن حیوانی وروغن منداب به رکود رفت و از رونق افتاد ،بیشتر کارهایش لحیم کاری سماور های معیوب بود ازهرجنسی که باشد استاد کار آن را با لحیم رفع عیب می کند.در هنگامی که عصارخانه بیطرف مشغول به فعالیت شد ،صبح ها به عصارخانه می رود تا حلب های روغن منداب را با لحیم کاری مهرومموم سازد.استاد شکراله مقصودی نزدیک چهل سال است که به این فن فعالیت دارد.
مغازه لیحم کاری استاد ارجمند شکراله مقصودی-بازارمسگران شهرضا
از وسایل قدیمی که برای لحیم کاری به کار می رفته والآن کمتر کاربرد دارد می توان به فرمز وهاویه اشاره کرد. درلحیم کاری ازمواد نشادار واسید وقلع استفاده می گردد.امید به آنکه این حرفه مورد توجه قرار گیرد وهنرجویانی دراین عرصه مشغول به فعالیت گردند.واین حرفه نیز مانند بازار مسگران خاموش نگردد.
لحیم کاری حلب های روغن منداب در عصارخانه بیطرف-لحیم کار آقای شکراله مقصودی
لحیم کاری حلب های روغن منداب در عصارخانه بیطرف-لحیم کار آقای شکراله مقصودی
پژوهشگر: عمادالدین منصف