قمشه شهریست که ایجاد و پی افکندآن را به همت یک نف نسبت نداده اند,زیرا همانطورکه می دانیم شهر یکباره به وجود نمی آید,بلکه مدت ها طول می کشد تا یک مکان جنبه ی شهریت پیداکند.درپیدایش وگسترش قمشه دوعامل نقش اساسی داشته اند,یکی شرایط جغرافیای منطقه ودیگری قرارگرفتن درکنار راههای بازرگانی وتجارتی.با وجود این تفکر وتلاش مردم در طول زمان,با بهره گیری ازمنابع طبیعی موجود,سبب گسترش شهرشده است.مطالعه روند پیدایش وتحولات تاریخی سکونتگاهها قمشه با توجه به فراز ونشیب ها وکارکردهایی که طی حیات خود داشته است,به چهار دوره تقسیم می شود:
- دوره اول:پیدایش قمشه برمبنای عوامل جغرافیایی نظیر وجود شرایط مناسب برای وفور شکار و قرارگیری قمشه به لحاظ ژئوپلتیکی در مرکز سمیرم علیاء وسمیرم سفلی وخاک حاصلخیز ووجودمنابع آب,آب وهوای نسبتا مساعد,موقعیت گذرگاهی,امنیت بیشتر نسبت به نقاط وجاور وسرانجام تمرکزجمعیت دراین منطقه.
- دوره دوم:توسعه وتبدیل شدن به یک مرکز مهم استراتژیکی وتجاری که در دوره ِ صفویه به اوج خود رسیده است وقمشه شاهد مسافران زیاد ازنقاط مختلف دنیابود,وکاروانسراها,قهوه خانه ها ومراکز خدماتی زیادی درآن ساخته شده وموجب افزایش جمعیت شده است.
- دوره ی سوم:انحطاط وخرابی براثرحملات افغان ها,درگیری خاندان های قاجاریه وزندیه دراین شهر و سپس حملات اشرار مهاجر وایجاد ناامنی ورکود اقتصادی درمنطقه.
- دوره چهارم:که از سال۱۳۰۴ هجری شمسی آغازشده,توسعه فیزیکی وگشترش مرکزیت خدماتی,اداری وفرهنگی ,تجارتی وترانزیتی راهبه همراه داشته است.
منبع:کتاب تاریخ هزارساله شهرضاصفحه۵۹
گردآورنده:عمادالدین منصف