پیشه دباغی برای تهیه ی پوست ماست

درگویش شهرضا در بعضی از جاها به جای کلمه مشک(مشک:پوست دباغی‌شدۀ گوسفند که آن را قالبی کنده باشند و در آن آب یا دوغ یا چیز دیگر نگه‌داری می‌کنند؛ خیک.منبع :لغت نامه دهخدا)کلمه پوست را مورد استفاده تلفظ می کنند. مثل:پوست ماست,پوست شیره انگور,پوست روغنی.

درابتدا بایست گفت که دونوع مشک وجود دارد:

الف:مشک بزن(bezan) که از پوست بز سال دار یا مسن تر درست میشده و برای درست کردن دوغ از آن استفاده می شده.

ب): مشکی که برای نگهداری آب,روغن حیوانی وغیره مورد استفاده قرار می گرفته.

از قدیم الایام در شهرضا از پوست ماست برای ماست پوست استفاده می کرده اند.البته هنوز هم بعضی ازمردم شهرضا برای خرید پوست ماست وتهیه ماست پوست(ماس پوس)به باغملی مراجعه می کنند.در قدیم پیشه دباغی (رسته تهیه ی پوست ماست) چندده نفری بودندکه متاسفانه باکاهش مصرف ماست پوست تعداد اندکی به این کار فعال هستند.یکی از این افراد که در این پیشه ی رو به منسوخ شدن کار می کند,جناب آقای حاج حبیب اله میرزایی هست؛که ایشان نزدیک به هفتادوپنج سال که دراین حرفه هست واین شغل آباءواجدادیشان بوده ونزد پدرشان ازسن ده سالگی به این حرفه اشتغال پیداکرده اند.

صنعت دستی تولید پوست ماست به روش زیر فقط مختص شهرضا هست.

طرز تهیه ی پوست ماست:

حاج حبیب اله میرزایی قریب به هفتاد وپنج سال مشغول به کار در فن تولد پوست ماست هست.

حاج حبیب اله میرزایی درحال دوختن لبه دورپوست ماست

حاج حبیب اله میرزایی درحال دوختن لبه دور پوست ماست.

لازم است بدانید پوستی که برای پوست ماست دباغی می شود,بیشتر ازپوست بزینه استفاده می کنندچون پوست بزینه هم مقاوم است مهم آب انداز.البته پوست بزینه بی نمک باید باشدتا آهک به مغز آن برسد.ابتدا پوست بزینه  مورد نظر را از قسمت داخلی یعنی قسمتی که به گوشت چسبیده بودباآب آهکی که قبلا درست شده است,به طوریکنواخت پرکرده ودر سایه می گذارند,یک شبانه روز(حدود بیست وچهارساعت)یابیشتر که گذشت, موها به راحتی از پوست کنده می شود.بعداز اینکه حتی یک مو بر پوست نماند مرحله بعدی فرا می رسد.پوست ,داخل سطل یاظرفی که از قبلا با آب آهک پرشده می اندازندالبته درهر روزپوست را داخل ظرف جابجا می کنند. با توجه به این که درچه فصل پوست را آماده می کنند,مقدارزمانی که – فصل سردهست یا فصل گرم-پوست را ازظرف حاوی آب آهک قرارمی دهندمتفاوت هست ,اماحدودا دوازده روز طول می کشدکه پوستی را داخل ظرف حاوی آب آهک گذاشته و بیرون بیرون می آورند.پس از این مدت پوست را درآورده و آن را می شویند وبه مغازه می آورند.

چنانکه کسی پوست ماستی کوچک خواست,آن پوست را دوقسمت می کنندودورلبه پوست را می دوزند.چنانچه پوست ماست بزرگ خواست ته پوست ودستک هارا لبه دوزی می کنند.