روستای امین آباد

تاریخچه روستای امین آباد ازسال ۱۳۲۲تاسال۱۳۵۵

امین ابادسال۱۳۲۲

ده از دهستان حومه شهرستان شهرضا,۲۴کیلومتری جنوب  خاوری شهرضا,متصل به شوسه شیرازبه اصفهان جلگه, معتدل, سکنه۳۶۰,شیعه,فارسی,آب از قنات,محصول غلات ,حبوبات,شغل زراعت,صنایع دستی زنان کرباس بافی,پاسگاه ژاندارمری دارد,

درشمال این آبادی زمین سطحی استکه هواپیما های سبک می تواننددرآن فرودبیایند.

امین آبادسال۱۳۵۵

 دارای آب لوله کشی ,غسالخانه,حمام ,دبستان, مسجد, حسینیه ,امامزاده, آسیاب,بقالی,فروشگاه تعاونی,قصابی,قهوه خانه می باشد.

منبع کتاب تاریخ هزارساله صحفه۲۲۰

جغرافیای طبیعی روستای امین آباد

روستای امین آباد در نقطه ای به  طول جغرافیایی ۵۲ درجه و عرض جغرافیایی ۳۲ در قسمت شمال شرقی ناحیه سمیرم علیا و شرق شهرستان شهرضا بر سر راه اسفالته اصفهان شیراز قرار گرفته است.

 

حدود روستای امین آباد

روستای امین آباد از شمال به کوه دملای شهرضا و سیاه کوه و  تنگه ای که به جرقویه مربوط می شود .از جنوب به کوههای زاگرس که در غرب شروع میشود و به طرف استان فارس می رود .از شرق به شهر ایزدخواست و از غرب به جاده اسفرجان منتهی می شود.

اراضی مربوط به روستا به طول ۴۵ کیلـــومتر و به عرض ۲۲ کیلومتر می باشد که بیشترین مراتع چرای ییلاقی دامداران روستا را تشکیل می دهد.حدود بیابانهایی که منابع طبیعی روستـــا را تــشکیل می دهد از گردنه گل گریان که در شمال روستا قرار گرفته تا کوه سلطان خلیل که در جنوب روستاست و از شرق تا امتداد مزرعه قلی آباد کشیده شده است و تا دو کیلومتر در مراتع ایزدخواست پیشروی دارداز طرف غرب هم تا جاده شوسه اسفرجان و قسمت شرق رودخانه ای که از زر چشمه سرچشمه می گیردو پس از آن در مواقع بارانی و سیلابی تا شهرضا و دهات اطراف ان را تخریب می کند

مزرعه علیا از توابع اسفرجان هم متعلق به روستای امین آباد است که اسناد خرید آن از مالکان اسفرجان در دسترس می باشد.

جغرافیای انسانی

از سفالینه ها  ،خرابه ها ،اسکلت مردگان که در جنوب شرقی امین آباد بنام چشمه قلی اباد که متعلق به وارثین حاج عباس سعیدی است بدست امده حکایت از آن دارد که در هزاره های پیش از میلاد مردمانی زندگی می کردند با قامت های بلند که طول اندامشان تا ۵/۲ متر هم بیشتر و دارای سرهای بزرگ که استخوان سر به اندازه توپ بسکتـــبال بوده است .آثار تمدن این مردم از زمان زردشتیان بوده ،چون زردشتیان مردگان خود را در دخمه های کـــوه قرار می دادند که خوراک پرندگان شود وبعد از اسلام مردگان را دفع می کردند.

بناهای تاریخی روستای امین آباد

کاروانسرای هشت ضلعی شاه عباسی که یکی از بزرگترین کاروانسراهای ساخته شده در زمان شاه عباس کبیر به انضمام آب انبار ، مسجد ،حمام و سونای بزرگ می باشد

قدمت این بنا به دوره صفویه در سالهای اوج قدرت شاه عباس بزرگ در سالهای ۹۸۰ الی ۱۰۳۸ هجری شمسی برمیگردد.یکی از ۹۹۹ کاروانسرای بین راههای کشور این بنا می باشد که بیشتر این مجموعه بناها در کنار راههای شوسه بین شهری و مخصوصا راه ابریشم که از طریق اصفهان به شیراز و خلیج فارس منتهی می شود ساخته شده است .چون در زمان شاه عباس بزرگ از یک طرف  هلندی ها و پرتغالی ها از طریق آب های خلیج فارس و دریای عمان  و از طرف دیگر کمپانی هـــند شرقی به مرکـــزیــــت بندر گامبرون(بندر عباس) به جــــنوب کشــور وارد شده بودند شاه عباس با فرستاده سپاه به جنوب از طریق همین راه و جا دادن لشکریان در کـــــاروانسرا که ظرفیت آن بیش از هزار مرد جنگی با اسب و اسلحه بود به مصاف بیگانگان رفت.

 

وپس از جنگ برای کاروانهایی که از چهار طرف به روستا آمده و برای استراحت و استحمام به این مرکز می آمدند مورد استفاده قرار می گرفت.

کاروانسرای روستای امین آباد-شهرستان شهرضا

تا سالهای ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ هنوز از حمام و آب انبار استفاده می شد اما پس از سالهای ۷۱ به بعد مردم با ساختن منازل جدید که دارای حمام شخصی بود دیگر از آن حمام استفاده نکردند.

این کاروانسرا دارای شش دالان بزرگ برای اتراق اشتران و اسبان و احشام ، و چهار ایوان خان نشین و یک ایوان شاه نشین و اتاق های کوچکی در کنار آن که برای نوکران و عوامل دیگر کاروان ها و سپاهیان است.

برج های اطراف کاروانسرا دارای کنگره ها و سوراخ هایی برای تیر اندازی و کارهای سپاه گیری بوده است .بر سر در کاروانسرا اتاقک بزرگی بوده که امروزه تخریب گردیده و برای دیدبانی اطراف اتاقک سوراخ های متعددی بود که بوسیله آن با ابزار دوربین موقعیت سپاه دشمن را تخمین می زدند

برج و سر در کاروانسرا طوری ساخته شده که شما وقتی در بالای سر در برجک قرار بگیرید از چهار طرف بدون داشتن دوربین کلیه ورودی های راه ها به صحرای روستا و اطراف کاروانسرا را تا ده کیلومتر مسافت به وضوح می بینید

آب انبار روستای امین آباد-شهرستان شهرضا

قلعه قدیمی امین آباد

این بنا از دو قلعه تشکیل گردیده قلعه اول دارای هشت برج بوده و در زمان اردشیر ساسانی ساخته شده است و قلعه نو که در زمان قاجاریه ساخته شده است و بادیوار قلعه قدیمی مجاورت داشته که بوسیله جد نگارنده که از شهرضا به این ده کوچ کرده بودند بنا شده است و دارای چهار برج بوده است .در این قلعه نو چهار دستگاه عمارت برای چهار فرزند خود ساخته که قباله خطی آن در نزد اینجانب می باشد.

اردشیر بابکان که برای تصرف کرمان از کنارکوه دنا به طرف سمیرم و از سمیرم با راه خاکی آن زمان با سپاه خود که هزار نفر بوده اند در این روستا اتراق کرده و به دستور اردشیر به مدت دو سال قلعه را بنا می کنند و ابتدا این قلعه اردوگاه سپاه بوده و مردم در قسمت شمالی کاروانسرا بنام شواق زندگی می کردند تا زمان سامانیان در سال ۳۳۰ هجری به دستور جیهانی وزیر امیر نصر سامانی وارد قلعه می شودند و همچنین تعدادی از ساکنین امین آباد در مزرعه قلی آباد و مزرعه شور آباد زندگی می کردند که پس از سامان دادن اوضاع ایشان نیز به سمت قلعه حرکت کردند و در آن ساکن شدند

قلعه روستای امین اباد -شهرستان شهرضا

در قرن هفتم و هشتم سلطان مبارزالدین محمد مظفری از این راه به شهرضا می رود و قشون مظفری به این قلعه خسارات فراوانی می رسانند ،پس از انها سپاه تیمور گورکانی که برای سرکوبی سلطان منصور مظفری نوه ی سلطان مبارزالدین به شیراز یورش می بردند کلیه باغات و کشت های مردم را تخریب می کنند ،دوباره در زمان نادر به علت قرار گرفتن این روستا بر سر راه قلعه مورد تهاجم و غارت قرار گرفت .این وقایع تازمان قاجاریه اتفاق می افتاد و این قلعه از هجوم ایلهای بویر احمدی و ایلهای قشقایی که بدلیل خشکسالی و کمبود غذا و علوفه به قلعه حمله می کردند نیز در امان نبوده است.

فرودگاه روستا در قسمت غرب روســـــتا قرار گرفته ولی بعلت کوتاهی مردم در نگهداری آن باند پانصد متری که با آجر مفروش بوده و تا سالهای ۱۳۳۶ و ۱۳۴۰هنوز از آن استفاده می شده ، از بین رفته است. هواپیماهای سستا و هواپیماهای کوچک یک موتوره که در خدمـــــت پســت هوایــی آن زمان بود در این فرودگاه فرود می آمدند و سوختی کــه مورد نیازشان بود برداشته و به سوی شیراز حـــرکت می کردند.سوخت این هواپیماها (جی پی ۴) بود کــه  در گالنهای ۱۸ لیتری نگـــهداری می شد که بـــر روی آن دو حرف (بی .پی ) کـــه علامت اختصاری (بریتیش پترولیوم)بود درج شده بود این سوخت را از پالایشگاه آبادان می آوردند و در انبارها نگهداری می کردند

محصولات روستا

بهترین محصولات روستا در گذشته پنبه و انگور و غلات بوده است که غلات و انگور همواره در زمین های کشاورزی کشت می شود

نساجی و بافندگی

تا اوایل سلطنت پهلوی دوم بافندگی و ریسندگی از کارهای پر رونق زنان روستا بود.محصولات پنبه ای مانند پارچه جین و دبیت ،روال گیوه که از بهترین محصولات بافتنی بود ،جوراب و لباس های گرم که از پشم گوسفند و کرک بز بود ،بافتن انواع خورجین و فرش از دیگر محصولات دست بافت بوده است

زبان و فرهنگ روستا

زبان گفتار محاوره ای روستا از پارسی دری است و نیمی از آن شیرازی نیمی اصفهانی است ولهجه خاصی ندارند

قومیت روستا

اقوام متعددی از سایر نقاط دیگر به این روستا آمده اند ، تنها اقوامی که در این روستا مهاجر نبوده اند اقوام آقا محمدعلی که هنوز هم ساکن روستا هستند مابقی از نقاط دیـــــگر به این روستا آمده اند .حاجی میرزا علیان ها اقوامی بودند که از شهرضا امده اند و از مالکین مزرعه شور آب و قلی آباد هستند،ایزدی ها اقوامـــی ایزدخواستی بوده اند که با وصلت با مردم این ده کم کم وارد شدند ،سادات امین آباد همگی از رامشه و مقصود بیک وارد شدند ،عرب ها و رحیمی ها از نصر آباد جرقویه وارد شدند ،میزایی ها و محمدخانی ها هم ایزد خواستی هستند ،یاوری ها رامشه ای هستند ،اقوام سعیدی هم رامشه ای هستند صابری ها از مادر رامشـــه ای و از پدری از قریه پیکان یا پیکام که جدشان را حمزه پیکامی گفته اند ،قبادی ها مادرشان از اطراف آباده و پدریشان با کیقبــادی های یکی است،یوسفی ها نیمی اسفرجانی و نیمی دیگر امین آبادی بوده اند ،درودمندها مادریشان از فراغه و پدریشان در شاقنداب که از ملکیت با حاج آقا خان ایزدی شریک بوده اند ،میرعلی ها و شفیعی ها هم رامشه ای هستند ،باقری ها همگی مربوط به طایفه آقا محمدعلی می باشند و مادریشان از طایفه رامشه ای ها هســــتند ،میرزا ای ها مادریشان از ایزدخواست و پدریشان امین آبادی بوده است ،مشهدی قاسمی ها از ترک های تبریز هستند مانند آقا بیگی و سایرین در جنگ های جهانی دوم از تبریز به مرکــــــز کشور کوچ نمودند،بیراک ها از دهات شهرکرد هستند ،کریمی ها پدری از دهبید و مادری از رامشه هستند،رهپیماها پدری از خراسان و مادری از رامشه و پیکام بوده اند ،صفی خانی مادر فراغه و پدر اسفرجانی بودند.کلیه این اقوام  از نژاد سامی بودند و در زمان صفویان پس از حمله افغان ها رگه های مغولی ،تخاری و قرقیزی نیز اضافه شد.

 

تاریخ ادبیات

درباره ادبیات روستا باید بگوییم اولین شاعری که در روستا شعر میگفته و بی سواد بوده و اشعارش را بر زبان جاری می کرده ،در زمان قاجاریه و اوایل عهد پهلوی محمد کیقبادی پدر حاج محمد کیقبادی بوده است  افسوس که جمع اوری انها میسر نشد و اشعار موجود فقط از زبان حاج اسدالله علیان که راوی اشعار از  زبان خود شاعر بوده است می باشد ، حاج اسدالله با توجه به اینکه سواد در حد خواندن و نوشتن دارد اشعار باقی مانده را از حفظ دارد

 

از خطاطان معروف زمان قاجاریه و پهلوی استاد عبدالحسین صابری از بزرگان ادب این روستا بوده که دست نوشته های این بزرگ مرد در دست است .دومین خطاط حاج محمد میرزا علیان جد خاندان علیان است که نمونه خطی اش در نامه هایی که ایشان به پدر اینجانب نوشته در آبادان موجود است ،هر دو خطاط بر دو نوع خط نستعلیق و نسخ احاطه کامل داشته اند.

مورخ و گردآورنده سرهنگ حاج سلیمان میرزا علیان

حمام قدیمی امین آباد