آزاد خان افغان و قمشه
قصبه قمشه از توابع اصفهان و بسیار خوش آب و هوا و در آراستگی و پیراستگی و کثرت حدایق و بساتین محکم مانند اصفهان با لطف و صفا بود و حصاری داشت بسیار محکم و استوار و اهلش هر یک پرخاشجویی مانند اسفندیار بودند .
فرمان والا جاه آزادخان را امتثال ننمودند و در یک جنگ و جدال و فساد و فتنه بر روی خود گشودند . پس عالیجاه فتحعلی خان افشار ارومیه سالار بود نامدار سرداری بود با اقتدار حسب الامر والا جاه آزادخان با لشکری جرار همه پرخا شجو و خونخوار از افغان و ازبک و بلوچ و اتراک و الوار و اکراد آن از حص حصین را محاصره نمود و از درون و بیرون بسیاری به جنگ و جدال مقتول گردیدند و آخرالامر به ضرب توپ و خمپاره آن حصار استوار را مانند دل عشاق هجران کشیده، خراب نمودند .
و تا سه روز قمشه را به قتل و غارت و تاراج دادند. و زنان و پسران و دخترانی را به اسیری بردند. و بعضی از اهل قمشه در زیرزمین ها پنهان شده آن ستمگران بی رحم و مروت کاه و دود در آن زیر زمین نهادند و ایشان را هلاک نمودند . و قصبه که قمشه را چون دل عشاق فراق کشیده خونین جگری، رونق وخراب مانند روی مهجوران، در بد رستم دیده، بی آب و تاب نمودند. العیاذ بااله من غضب الله.
از آن قصبه که رشک چین بود/ در خور هزار آفرین بود
افسوس که شد زباد عدوان/پون زلف بتان چین پریشان(۱)
محقق: عماد الدین منصف
پی نوشت:
۱-کتاب رستم التواریخ نوشته محد هاشم آصف- به تصتیح محمد مشیری- تهرا ن –آ بان ماه سال ۱۳۴۸ – صفحه ۲۶۳
کتاب رستم التواریخ اثری از محمدهاشم آصف از مورخین دوره زندیه و اوایل قاجار است که تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در دوره سلطنت شاه حسین صفوی و استیلای افاغنه و افشاریه و زندیه تا آغاز دوره قاجار را روایت می‌کند. کتاب رستم‌التواریخ در سال ۱۳۴۸ به تصحیح محمد مشیری توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.