هیئت سنگ زن(بنی اسد)شهرستان شهرضا

مقدمه: تکیه سنگ زن (هیئت بنی اسد) دومین مکان ساختمان شده جهت مراسم مذهبی تکیه سنگ زن است.این تکیه در خیابان حکیم فرزانه ودر جنوب شهرضا قرار دارد.اطراف تکیه همه از کاشی خشت پوشیده شده و بر کاشی ها سوره هایی از قرآن واشعاری از شعرای معاصر شهرضا زینت بخش آن گردیده است.بر با لای در ورودی چنین آمده:

((ان الحسین مصباح الهدی وسفینه النجاه))

درحد شمالی سوره والیل ودر آخر سال اتمام سنه ۱۳۹۸هجری قمری وکلمه رحیمیان مشاهده می گردد.

در زیر سوره والیل اشعاری از آشفته با مطلع:

ای خوش آنان که تن رها کردند/ در ره دوست جان فدا کردند.

واین اشعار تا آخر کتیبه ی حد غربی ادامه می یابد.در حد جنوبی سوره علق اطراف محراب سوره قل هوالله احد و برکتیبه جنوبی سوره نور دیده می شود.دذ حد شرقی سوره جمعه وتا کتیبه غربی ادامه دارد.بر با لای آن اشعاری از آشفته با مطلع ذیل نقش بر کاشی است.

شیر ارادت ما خاک آستان حسین(ع)/سلام ما برحسین و به خاندان حسین

بر قسمتی از کاشی کاری و در مشرق تکیه چنین آمده است:

(به نام خدا) ساختمان حسینیه سنگ زن به کمک مردم خیراندیش وبه همت حاج امیرقلی قیام وحاج عباس قلی سبزواری وحاج علی سبزواری به تاریخ ۱۳۹۳هجری قمری بنا شد.

چون مرحوم سلیمان خان از حکام شهرضا در این مکان ها حمام وسجد وتکیه ای ساخته بود.که فعلا خراب شده. در حد غربی این تکیه یادی از او شده و بر یک قطعه کاشی چنین آمده:( خدا رحمت کند مرحوم سلیمان خان را).در حد غربی تکیه فوق اشعاری وبه طوریکه از متن آن دریافت می شود،از حاج علی سبزواری بر کاشی منقوش است وچنین آمده:

ای عزیزان که دراین تکیه گذاری قدم/ با دعا از من گمنام بسی یاد کنید

ما بسی رنج کشیدیم در اینجا که شما/ در ره دین دل خود را زغم آزاد کنید

صاحبان کرم وجود نمودند کمک/ یاد خیری همه از عامل بنیاد کنید

دست همت بود این تکیه وخواهم زخدا/ تا شما مسجدی وتکیه ای ایجاد کنید

زیر این سقف بلندی که تماشا دارد/ روح این عاصی محنت زده را شاد کنید

تکیه سنگ زن است این که نشانی ازماست/ تا توانید به هر همتش آباد کنید

ای کسانی که چو یک درهمی از دست دهید/ موکنان داد زنان ناله وفریاد کنید

تکیه بر تکیه فرزند علی باید زد/ازهمین تکیه توان خانه ای آباد کنید

سبزواری به الم گفت علی نام من است/گاه وگه یاد علی سید سجاد کنید

سال تعمیر بنا( آب) به جمع آمد وگفت/ از لب خشک حسین بن علی یاد کنید

 کتاب تاریخ شهرضا صفحه ۴۵۲- نوشته مسیح اله جمالی

قدمت این هیات و شیوه عزاداری آنها به حدود ۵۰۰ سال گذشته برمی گردد و از حال و هوای خاصی برخوردار است .عزاداران در هیات سنگ زن شهرضا به دوگروه شامل سنگ زن و دم بگیران تقسیم می شوند.گروه سنگ زن قطعات چوبی مدوری را با نظم و ریتم خاصی به هم می کوبند و فریاد ‘یا حسین’ سر می دهند و در مرحله ضرب دوم، ضمن گفتن یا حسین (ع) چوبها را به سینه می کوبند .گروه دیگر که دم بگیران هستند، با خواندن اشعاری محزون، رهبری و آهنگ عزاداری را بر عهده می گیرند که عزاداری این دو گروه مکمل یکدیگر است.از دیگر رسوم خاص این هیات، گفتن سلام عشق است به این صورت که یکی از دو مداح هیات در صدر مجلس می ایستد و با گفتن اشعاری با عنوان سلام، مقدم عزاداران را خوش آمد می گوید و دیگری در مدخل ورودی مجلس عزاداری جواب سلام را با اشعاری دیگر پاسخ می دهد.در فلسفه تشکیل این هیات آمده است پس از اینکه لشکریان اموی در روز ۱۲ محرم کربلا را ترک کردند مردم قبیله بنی اسد به کربلا آمدند و اجساد شهدا را به خاک سپردند .زنان و مردان بنی اسد در موقع خاکسپاری با فریاد و ضجه ، وسایل همراه خود را به هم می کوبیدند که بر اساس این عمل، هیات سنگ زن شکل گرفته است

عکاس:آقای محمود مهاجری

عکاس:آقای محمود مهاجری

مستند سنگزن – قسمت اول

مستند سنگزن – قسمت دوم

نوشته :عمادالدین منصف با همکاری اداره  ارشاد اسلامی وسازمان میراث فرهنگی